Phaselis’te Bakanlığın ihale verdiği firma denetimsiz kazı yaptı!

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Phaselis antik kentinde uygulamaya koyduğu halk plajı ve günübirlik tesislerin inşaat çalışmaları sırasında yüklenici firmanın korunan alanda arkeolog gözetimi olmadan zemin kazısı yaptığı öne sürüldü. Jandarma olayla ilgili tutanak tuttu…

Yusuf Yavuz

Phaselis antik kenti sınırlarındaki Alacasu (Cennet) Koyu’ndaki çalışma alanına giden bölgede yaşayan vatandaşlar, geniş bir alanda zemin kazısı yapıldığını gördü. Kazı yapılan alanda yüklenici firmanın işçilerinden başka kimsenin olmadığını fark eden vatandaşlar, firma yetkilisine müze görevlisi arkeoloğun olup olmadığını sorunca işçiler “bugün gelmedi” yanıtını verdi. Bunun üzerine vatandaşlar Jandarma’ya ihbarda bulundu. Şirket yetkilisi ise “Arkeolog dün buradaydı, kazacağımız yerleri gördü, hem size ne” diyerek vatandaşlara tepki gösterdi.

UNESCO DÜNYA MİRASI YEDEK LİSTESİNDEKİ LİKYA KENTLERİNDEN

Antalya’nın Kemer ilçesinde bulunan Phaselis, binlerce yıllık geçmişiyle Likya Uygarlığının önemli liman kentlerinden biriydi. Beydağları Sahil Milli Parkı’nda yer alan Phaselis, 2009 yılında Antalya ve Muğla illerindeki pek çok antik kentle birlikte UNESCO Dünya Mirası yedek listesine alındı.

DENİZ KIYISINDAKİ PHASELİS’E YOĞUN ZİYARETÇİ BASKISI VAR

Deniz, orman ve sulak alan ekosistemlerini barındıran Phaselis’in antik limanı ile çam ağaçları ve makilerin çevrelediği görkemli kumsalları yaz aylarında yoğun ziyaretçi çekiyor. Hafta sonları günde yaklaşık 10 bin, hafta içinde ise 3-4 bin civarında ziyaretçiyi ağırlayan Phaselis, tarihi kalıntıların arasında denize girmek isteyenlerin öncelikli tercihi. Ancak doğal ve kültürel dokunun taşıma kapasitesini aşan bu ziyaretçi baskısı yetkilileri bu bölgede yeni günübirlik tesis inşa etmeye yöneltti.

TONLARCA BETON KULLANILACAK PROJE ORTAYA ÇIKINCA TEPKİ ÇEKTİ

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Phaselis için hazırladığı, ören yerinin çevre düzenlemesini de içeren projeye iki ayrı halk plajı ve günübirlik tesislerin yapımı da eklenince, antik kentin yükünü hafifletmek amacıyla hazırlandığı öne sürülen proje tepkiye neden oldu. Bakanlığın 30 Ocak’ta Sa-Fa Restorasyon Sanayi İnşaat Ticaret Ltd. Şti. adlı firmaya verdiği ihalenin sözleşmesinde yer alan bilgilere göre 2892 metreküplük derin kazı yapılacağı, 1139 metreküp de beton kullanılacağı belirtiliyor. Proje alanında çalışmaya başlayan firmanın sit alanı olan arazide iş makineleriyle kazı yaparak zemine beton dökmesi tepkilere neden oldu.

ARKEOLOG OLMADAN KAZI YAPILDI İDDİASI

Önceki gün Alacasu (Cennet) Koyu’ndaki çalışma alanına giden bölgede yaşayan vatandaşlar, inşaat alanında görevli arkeolog olmadığını fark edince çalışanlardan bilgi istedi. Bunun üzerine vatandaşlarla yüklenici firma çalışanları arasında tartışma yaşandı.

‘ARKEOLOG DÜN BURADAYDI, SİZE NE?’

27 Şubat 2023 tarihinde öğle saatlerinde yaşanan olay iddialara göre şöyle gelişti: Çalışma alanına giden bölgede yaşayan vatandaşlar, geniş bir alanda zemin kazısı yapıldığını gördü. Kazı yapılan alanda yüklenici firmanın işçilerinden başka kimsenin olmadığını fark eden vatandaşlar, firma yetkilisine müze görevlisi arkeoloğun olup olmadığını sorunca işçiler “bugün gelmedi” yanıtını verdi. Bunun üzerine vatandaşlar Jandarma’ya ihbarda bulundu. Olayı fark eden şirket yetkilisi ise “Arkeolog dün buradaydı, kazacağımız yerleri gördü, hem size ne?” diyerek vatandaşlara tepki gösterdi.

‘BURAYA BİR ARKEOLOG GÖNDERİN’

Tartışmalar sürerken, kısa süre içinde olay yerine gelen Jandarma’ya durumu anlatan vatandaşlar, yeni kazılmış alanı güvenlik personeline göstererek tutanak tutulmasını talep ettiler. Bunun üzerine yüklenici firma temsilcisi vatandaşların alandan uzaklaşmasını istedi. Bu sırada yaşana telefon trafiğinin ardından şirket yetkilisinin “buraya bir arkeolog gönderin” dediği iddia edilirken ardından olay yerine arkeolog olduğunu söyleyen bir genç geldi. Jandarma’nın olayla ilgili tutanak tutmasıyla yüklenici firma yetkilileriyle vatandaşlar arasındaki gerginlik sona erdi.

‘ÇALIŞMALAR ASKIYA ALINMALI’

Bölgede yaşayan bir vatandaş ise konuyla ilgili görüş ve iddialarını şöyle aktardı: “Şimdi hep birlikte alenen suç oluşturan bu durumla ilgili nasıl bir işlem tesis edileceğini bekliyoruz. Şirket şu anda antik alanda izinsiz gözetimsiz kazı yapmış durumdadır ve bu kazı esnasında herhangi bir kültür varlığına rastlayıp rastlamadıklarını, rastladılarsa bu tarihi eseri ne yaptıklarını (çalmadıklarını veya tahrip etmediklerini) kanıtlayamayacak durumda, büyük töhmet altındadır. Aynı şekilde bakanlık ve müze de böyle bir olaya yol açacak şekilde ciddiyetten uzak davranarak töhmet altına girmişlerdir. Şirketin ve ilgililerin en kısa zamanda en ağır şekilde cezalandırılmasını, şirketin soruşturma geçirmesini ve bu sonuçlanana kadar çalışmaların askıya alınmasını umut ediyoruz.”

BAKANLIK ‘ÇALIŞMALAR MÜZE DENETİMİNDE DEVAM EDİYOR’ DEMİŞTİ

Konunun kamuoyunun gündemine gelmesinin ardından bir açıklama yapan Kültür ve Turizm Bakanlığı, alanda yürütülen çalışmaların denetim altında sürdürüldüğünü belirterek, “Bakanlığımız ile Müze ve Kazı Başkanlığı’nın denetiminde devam etmektedir. Doğaya veya tarihi eserlere herhangi bir zarar verme söz konusu değildir” ifadelerini kullanmıştı.